Plot
Η υποψήφια για Όσκαρ Σάντρα Χούλερ («Ανατομία μιας Πτώσης», «Ζώνη Ενδιαφέροντος») πρωταγωνιστεί σε μια πανέξυπνη, ξεκαρδιστική κωμωδία που βασίζεται σε μια απίστευτη-κι-όμως-αληθινή ληστεία εκατομμυρίων σε μια εποχή όπου όλα φαίνονταν δυνατά.
Καλοκαίρι 1990, Ανατολική Γερμανία. Η πτώση του τείχους έφερε το τέλος και της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, καθιστώντας ταυτόχρονα τα χαρτονομίσματα του -πρώην πια- κράτους εντελώς αχρείαστα.
Μέσα στο ευρύτερο χάος που επικρατεί στη χώρα, η Μάρεν, ο Ρόμπερτ και ο Φόλκερ ανακαλύπτουν τυχαία ότι τεράστιοι σωροί χαρτονομισμάτων -εκατομμύρια δηλαδή- έχουν καταχωνιαστεί σε μια παλιά σήραγγα ορυχείου για να σαπίσουν. Οι τρεις τους θα πάρουν την πρωτοβουλία να …απελευθερώσουν μερικά εκατομμύρια από την κρυψώνα τους και θα σκαρφιστούν ένα ιδιοφυές σύστημα μαζί με φίλους και γείτονες για να ξοδέψουν τα χρήματα σε διάφορα αγαθά και να καταφέρουν ένα γερό χτύπημα στον επελαύνοντα δυτικό καπιταλισμό.
Με αρκετή εξυπνάδα και λίγη τύχη, το καλοκαίρι αυτό θα είναι κάτι παραπάνω από μια αστεία και συναρπαστική περιπέτεια: θα είναι το καλοκαίρι που θα τους αλλάξει τη ζωή!
Συνολικά σχεδόν 400 τόνοι χαρτονομισμάτων ταξίδεψαν προς την τελική τους κρυψώνα στην περιοχή του Χάλμπερσταντ το καλοκαίρι του 1990, σε μια μεταβατική εποχή για τη Γερμανία που βάδιζε πια προς την ένωση - εποχή που απαθανάτισε τόσο πετυχημένα και η έτερη γερμανική κωμωδία «Goodbye Lenin!». Για μια ομάδα φίλων, αλλά και τους φίλους και γείτονές τους, αυτό σήμαινε την απόλυτη ευκαιρία να πλουτίσουν, αλλά να περάσουν κι ένα δικό τους μήνυμα. Είναι η απόλυτη ιστορία-σύμβολο για μια εποχή όπου όλα άλλαζαν και όλα έμοιαζαν δυνατά, όπου όλοι αναρωτήθηκαν πού ανήκαν μέχρι σήμερα και πού θα επιλέξουν να ανήκουν στο μέλλον.
Η καριέρα της σκηνοθέτη και σεναριογράφου Νάτια Μπρούνκχορστ ξεκίνησε με την αξέχαστη ερμηνεία της στην ταινία «Christiane F. - Wir Kinder Vom Bahnhof Zoo» του 1981. Αργότερα μεταπήδησε στη συγγραφή σεναρίων, γράφοντας σενάρια για την τηλεοπτική σειρά «Einsatz Hamburg Süd» και διάφορα επεισόδια του «Tatort». Το σενάριό της για την ταινία «Feuer Und Flamme», το οποίο βασίζεται στην ίδια της τη ζωή, της χάρισε το Γερμανικό Βραβείο Κινηματογράφου το 2001. Διεύρυνε περαιτέρω το ρεπερτόριό της σκηνοθετώντας την επιτυχημένη ταινία «Alles In Bester Ordnung».
Στον πρωταγωνιστικό ρόλο του «Δύο προς Ένα» συναντάμε την υποψήφια για Όσκαρ Σάντρα Χούλερ, μια από τις σημαντικότερες εν ενεργεία ευρωπαίες ηθοποιούς, την οποία γνωρίσαμε στο αριστουργηματικό «Τόνι Έρντμαν» το 2016. Αποδεικνύοντας το εύρος του ταλέντου της, αλλά και την εξέχουσα θέση της στην κινηματογραφική κοινότητα, το 2023 η Χούλερ είχε την ευτυχία να πρωταγωνιστεί -και να εντυπωσιάζει- σε δύο από τις σπουδαιότερες ταινίες της χρονιάς: την «Ανατομία μιας Πτώσης» της Ζιστίν Τριέ (ταινία για την οποία ήταν υποψήφια για Όσκαρ) και τη «Ζώνη Ενδιαφέροντος» του Τζόναθαν Γκλέιζερ.
Στην ταινία συμπρωταγωνιστούν ο Μαξ Ρίμελτ, γνωστός από τη μεγάλη επιτυχία της μίνι σειράς «Sense8», και ο Ρόναλντ Ζέρφελντ, τον οποίο γνωρίσαμε ως πρωταγωνιστή των ταινιών του Κρίστιαν Πέτσολντ. Την ονειρική αυτή τριπλέτα πλαισιώνουν επιπλέον και οι Ούρσουλα Βέρνερ, Πέτερ Κουρτ, Μάρτιν Μπράμπαχ, Ούβε Πρέους, Κάθριν Βέχλις και Όλι Ντίτριχ.
H σκηνοθέτης Νάτια Μπρούνκχορστ μιλά για την ταινία
Πώς σας ήρθε η ιδέα να γυρίσετε μια ταινία για τον «Θησαυρό του Χάλμπερσταντ»;
Έκανα έρευνα για μια άλλη ιστορία και βρήκα την εξής φράση σε ένα βιβλίο: «τα χαρτονομίσματα της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας φυλάσσονταν σε ένα τούνελ». Κόλλησα σε αυτή τη φράση, σκέφτηκα: αυτό είναι για το σινεμά! Έκανα περαιτέρω έρευνα, πήγα στο Χάλμπερσταντ, κοίταξα τη σήραγγα -έχει μήκος 300 μέτρα και ύψος 8 μέτρα- και μίλησα με πολλούς ανθρώπους. Τα χρήματα ήταν κρυμμένα εκεί για να σαπίσουν. Την είχαν πράγματι διαρρήξει, αλλά μέχρι σήμερα δεν ξέρουμε πόσα χρήματα κλάπηκαν. Αμέσως συνειδητοποίησα ότι η ιστορία αυτής της διάρρηξης έπρεπε να ειπωθεί.
Το 1990 ήταν ένα πολύ ιδιαίτερο καλοκαίρι: ήταν οι τελευταίοι μήνες της ΛΔΓ. Πώς θυμάστε εκείνη την εποχή;
Ήταν λίγο χαοτική τότε, αλλά συχνά με θετικό τρόπο. Πολλά πράγματα ήταν παράλογα, οι παλιοί κανόνες δεν ίσχυαν πλέον, οι νέοι δεν είχαν έρθει ακόμα. Υπήρχαν επίσης πολλές ελπίδες, οι οποίες αργότερα διαψεύστηκαν, πολλοί φόβοι, αλλά και πολλές ευκαιρίες. Γνώρισα πολλούς ανθρώπους που μου είπαν ότι ήταν η καλύτερη περίοδος της ζωής τους. Ήθελα η ταινία να μεταφέρει αυτό το «καλοκαιρινό» συναίσθημα, αυτή την ατμόσφαιρα ελαφρότητας και ευκαιριών. Το 1990 ήταν μια απίστευτη χρονιά, μια χρονιά περιπέτειας.
Εσείς τι πιστεύετε: τα χρήματα μπορούν να μας κάνουν ευτυχισμένους;
Έχω δει τις φωτογραφίες των ανθρώπων που βλέπουν τα χρήματα για πρώτη φορά στο τούνελ. Φαίνονται πολύ ευτυχισμένοι. Πιθανόν να ξαναγίνεσαι παιδί όταν βλέπεις τόσα πολλά χρήματα. Ένιωσα το ίδιο, όταν έκανα έρευνα σε μια τράπεζα και με άφησαν να μπω στο θησαυροφυλάκιο. Έχουν υπάρξει ακόμη και μελέτες που έχουν δείξει ότι το χρήμα έχει μια μεθυστική επίδραση, παρόμοια με ένα ναρκωτικό. Και πυροδοτεί την απληστία: φαίνεται κι αυτό στην ταινία. Το χρήμα είναι στην πραγματικότητα κάτι αρκετά φυσιολογικό, αλλά συνδέεται και με απίστευτα παράδοξα συναισθήματα.
Στη Γερμανία, τα χρήματα γενικά δεν συζητιούνται πολύ νομίζω, σίγουρα λιγότερο από ό,τι σε άλλες χώρες. Από τη μία πλευρά, είναι ένα θέμα ταμπού: οι άνθρωποι εδώ δεν μιλούν για το πόσα χρήματα βγάζουν. Από την άλλη πλευρά, έχει ισχυρό συναισθηματικό αντίκτυπο.
Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι τα χρήματα σε κάνουν ευτυχισμένο ως ένα βαθμό. Αν κάποιος εξακολουθεί να ανησυχεί κάθε μέρα για το αν υπάρχουν αρκετά χρήματα στο τέλος του μήνα για να πληρώσει το φαγητό και το ενοίκιο, τότε τα χρήματα μπορούν να προκαλέσουν μεγάλα συναισθήματα ευτυχίας, επειδή σου δίνουν ένα συγκεκριμένο θεμέλιο, μια αίσθηση ασφάλειας. «Τα χρήματα είναι έντυπη ελευθερία»: αυτή η φράση του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι εμφανίζεται στο τέλος της ταινίας.
Όμως η ταινία είναι και μια ιστορία αγάπης. Υπάρχει το τρίγωνο της Μάρεν, του Ρόμπερτ και του Φόλκερ
Νομίζω ότι κάθε ταινία χρειάζεται μια ερωτική ιστορία. Επειγόντως! Οι τρεις τους είναι φίλοι από την τρίτη δημοτικού, γνωρίζονται καλά μεταξύ τους. Και οι δύο άνδρες δικαίως λατρεύουν τη Μάρεν. Η Μάρεν είναι αληθινά γενναία, μια πραγματική τυχοδιώκτρια, μια επαναστάτρια. Είναι σαν πεταλούδα - και οι δύο άντρες είναι τυχεροί που δεν έχει πετάξει ακόμα μακριά τους. Ο Ρόμπερτ τής μοιάζει λίγο: είναι άνθρωπος της κοινότητας. Ο Φόλκερ είναι κάπως διαφορετικός: εγκατέλειψε το Χάλμπερσταντ και τη Μάρεν, πήγε στη Δύση χωρίς να της το πει, και τώρα επιστρέφει γιατί δεν μπορεί να είναι μακριά της. Για μένα, η σχέση μεταξύ της Μάρεν, του Ρόμπερτ και του Φόλκερ είναι ένα κλασικό ερωτικό τρίγωνο, έχει κάτι από το «Ζιλ και Τζιμ».
Είχατε ήδη στο μυαλό σας το καστ των Σάντρα Χούλερ, Μαξ Ρίμελτ και Ρόναλντ Ζέρφελντ όταν γράφατε το έργο;
Προτιμώ να είμαι εντελώς ελεύθερη όταν γράφω, θα με περιόριζε να δεσμευτώ πρόσωπα εκ των προτέρων. Πρώτα γράφω, μετά γίνεται η διανομή των ηθοποιών και έπειτα η ταινία προσαρμόζεται ανάλογα και αλλάζει χάρη σε κάθε άτομο που συμμετέχει σε αυτήν.
Το εκπληκτικό ήταν ότι και οι τρεις τους είπαν αμέσως ναι! Ήταν απίστευτη χαρά και τιμή για μένα να συνεργαστώ με τους τρεις τους. Η δουλειά βγήκε τελικά τόσο ανάλαφρα, επειδή συνεισέφεραν τόσα στην ταινία και ταυτόχρονα τα πήγαιναν τόσο καλά μεταξύ τους. Οι μικρότεροι ρόλοι είναι επίσης πάντα σημαντικοί για μένα. Ίσως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι προέρχομαι και εγώ από το χώρο της υποκριτικής. Παίρνω στα σοβαρά κάθε ρόλο και κάθε άτομο που τον υποδύεται.
Ήμασταν όλοι μαζί πολύ ευτυχισμένοι στη Γέρα το καλοκαίρι του 2023. Ήμασταν πραγματικά σαν την κοινότητα του σπιτιού στην ταινία, όλοι στην ομάδα. Ήταν μια πολύ ειρηνική, φιλική ατμόσφαιρα. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να νιώθουν όλοι ότι τους παίρνουν στα σοβαρά. Ίσως μοιάζω λίγο με τη Μάρεν από αυτή την άποψη: θέλω όλοι μαζί να περάσουμε καλά. Και με αυτό εννοώ πραγματικά όλους, μπροστά και πίσω από την κάμερα. Τα καταφέραμε καλά. Όταν όλοι στο πλατό δουλεύουν καλά μαζί, συμβαίνει μια κάποια μαγεία. Συχνά το ένιωθα αυτό.
Ποια ήταν η προσέγγισή σας στον οπτικό σχεδιασμό της ταινίας, όπως τα κοστούμια;
Δεν ήθελα κανένα κλισέ, ούτε καν οπτικά - ήθελα μόνο ό,τι ήταν αυθεντικό. Χρησιμοποιήσαμε μόνο ρούχα της εποχής και θέσαμε κάποιες προϋποθέσεις για τα γυρίσματα: απαγορεύονται τα αστεία για τα ρούχα! Δεν θέλαμε να γελοιοποιήσουμε κανέναν επειδή φορούσε κάτι συγκεκριμένο. Και αυτό λειτούργησε πολύ καλά.
Τι σημαίνει για εσάς η σκηνοθεσία;
Συνήθιζα να πιστεύω ότι σκηνοθεσία σήμαινε να ξέρεις τα πάντα. Αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι σκηνοθεσία σημαίνει να φέρνεις καλούς συνεργάτες στην ομάδα. Δεν χρειάζεται να ξέρω πώς ακριβώς θα είναι η τελική ταινία, αλλά αυτό που πρέπει να κάνω είναι να δημιουργήσω τον χώρο για όλους ώστε να μπορούν να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό. Απολαμβάνω πραγματικά την όλη διαδικασία της δημιουργίας μιας ταινίας. Αποτελείται από πολλές δραστηριότητες μικρής κλίμακας: ξανά και ξανά, τα πάντα κόβονται, ξανασυναρμολογούνται και ξανασυναρμολογούνται, και στη συνέχεια -στην αίθουσα μοντάζ- συναρμολογούνται για τελευταία φορά.
Ο κινηματογράφος είναι ομαδική δουλειά, έχει να κάνει με το χάος και την τάξη, και βλέπω τον εαυτό μου κυρίως σε ρόλο οργανωτή. «Η τέχνη είναι όμορφη, αλλά είναι πολλή δουλειά», όπως έχει πει ο Καρλ Βαλεντίν. Και αυτό είναι αλήθεια. Δεν μπορείς να καταλάβεις από μια ολοκληρωμένη ταινία πόση προσπάθεια και δουλειά χρειάστηκε. Και αυτό είναι καλό. Υπάρχουν πάντα νέες ανατροπές και εκπλήξεις... Αλλά το πιο σημαντικό πράγμα είναι η συνεργασία. Στην αρχή είσαι μόνος σου σε μια βάρκα, και μετά έρχονται άνθρωποι μαζί σου. Κάποια στιγμή, η βάρκα βάζει πλώρη, έρχονται ακόμη περισσότεροι άνθρωποι. Και τότε η βάρκα γίνεται ένα ατμόπλοιο που ταξιδεύει μόνο του! Και νομίζω ότι η συγκεκριμένη ταινία σε κάνει να φύγεις από το σινεμά με καλή διάθεση, αλλά και με τροφή για σκέψη.
1η Αυγούστου στους κινηματογράφους
από τη Rosebud.21
Director: Νάτια Μπρούνκχορστ
Writers: Νάτια Μπρούνκχορστ
Actors: Σάντρα Ούλερ, Μαξ Ρίμελτ, Ρόναλντ Ζέρφελντ, Ούρσουλα Βέρνερ, Πέτερ Κουρθ, Μάρτιν Μπράμπαχ