ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΑΠΟ ΠΟΤΕ

Plot

Το εξαιρετικό πρωταγωνιστικό δίδυμο Βίκι Κριπς («Αόρατη Κλωστή», «Κορσάζ») και Γκασπάρ Ουλιέλ («Saint Laurent», «Οι Ατελείωτοι Αρραβώνες») εντυπωσιάζουν στο «Πιο Πολύ από Ποτέ», μια βαθιά συγκινητική ιστορία για το πώς μπορείς να γεμίσεις τη ζωή σου φως, ακόμη και πριν το τέλος. 

Επίσημη Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του Φεστιβάλ Καννών.

Η Ελέν και ο Ματιέ ζουν ευτυχισμένοι εδώ και πολλά χρόνια, όταν ένα ξαφνικό πρόβλημα υγείας της Ελέν θα αναστατώσει την ήσυχη ζωή τους και θα τη φέρει αντιμέτωπη με δύσκολες αποφάσεις. Ο σύντροφός της είναι υπέρ οποιασδήποτε λύσης τής επιτρέψει να ζήσει, ανεξάρτητα από το ρίσκο ή το κόστος που σημαίνει για την ποιότητα ζωής της - η Ελέν, από την άλλη, φαίνεται να μην ξέρει τι θέλει, ούτε να μπορεί να το καταλάβει στη δίνη των ευθυνών, των πληροφοριών που πρέπει να μεταβολίσει, της συναναστροφής με τα συντετριμμένα αγαπημένα της πρόσωπα, του δικού της σοκ.

Αναζητώντας απαντήσεις, η Ελέν βρίσκει το μπλογκ-ημερολόγιο ενός Νορβηγού που μιλάει με αναζωογονητική ειλικρίνεια για τη δική του υγεία πλάι σε φωτογραφίες από την πανέμορφη φύση δίπλα στο σπίτι του. Η Ελέν αισθάνεται αμέσως την ανάγκη να ταξιδέψει εκεί, μακριά από όλους και από όλα, και παρά τις αναταράξεις που προκαλεί η ανάγκη της αυτή στη σχέση της με τον Ματιέ. Το ταξίδι αυτό, με στόχο τη γαλήνη που τόσο αποζητά, είναι ένα ταξίδι προς τον ίδιο της τον εαυτό - ίσως όχι με αφορμή την πιο ευτυχή συγκυρία, αλλά σίγουρα την πιο κατάλληλη στιγμή.

Μπορείς να ευχαριστηθείς τις μικρές απολαύσεις της ζωής, όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με κάτι που σου αλλάζει τη ζωή όπως την ήξερες; Έχουν τα αγαπημένα σου πρόσωπα λόγο στις επιλογές σου; Και τελικά έχεις το δικαίωμα να φανείς εγωιστής τις στιγμές αυτές; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που εύστοχα θέτει η Γαλλο-Ιρανίδα Εμιλί Ατέφ («Molly’s Way», «Τρεις Μέρες στο Κιμπερόν») στη νέα της ταινία, η οποία έχει το θάρρος να κοιτάξει στα μάτια την επώδυνη συγκυρία της κεντρικής της ηρωίδας και τη σοφία να βρει μέσα της την ελπίδα και τη λύτρωση.

Σε αυτό, έχει την πολύτιμη βοήθεια της πρωταγωνίστριάς της, Βίκι Κριπς, την οποία πρωτο-ξεχωρίσαμε στην «Αόρατη Κλωστή» του Πολ Τόμας Άντερσον και έχει έκτοτε αναδειχθεί στο απόλυτο ανερχόμενο αστέρι του ευρωπαϊκού σινεμά. Και εδώ η Κριπς απογειώνει την ταινία με τη μεστή, συγκινητική της ερμηνεία, η οποία δένει στην εντέλεια με εκείνη του Γκασπάρ Ουλιέλ, την τελευταία του Γάλλου ηθοποιού πριν τον πρόωρο θάνατό του τον Ιανουάριο του 2022 σε δυστύχημα.

H σκηνοθέτης Εμιλί Ατέφ μιλά για την ταινία

More Than Ever tlls the story of a young woman who refuses to follow More

Πώς προέκυψε η επιθυμία να πείτε αυτήν την ιστορία;

Η μητέρα μου είχε σκλήρυνση κατά πλάκας για 22 χρόνια, από τα 55 ως τα 78 της χρόνια. Δυο χρόνια αφότου ξεκίνησα να σκέφτομαι την ιστορία, σχεδόν δέκα χρόνια πριν, διαγνώστηκε με καρκίνο. Ήμασταν πολύ κοντά. Συζητούσαμε πολύ για την υγεία της: εκείνη σκεφτόταν πολύ το πώς είναι ιδανικό να συνοδεύει κανείς έναν ασθενή στο ταξίδι του, πώς να τον βοηθάς να ‘αφεθεί’. Τελικά έφυγε το 2015.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ήταν η δουλειά μου πάνω στην ταινία αυτή που με βοηθούσε να βρίσκω τη δύναμη, όσο κι αν με πλήγωνε, να της λέω ότι δε χρειαζόταν να κάνει χημειοθεραπεία, αν δεν ήθελε. Από τότε που ήμουν μικρό κορίτσι, σκεφτόμουν συχνά αυτή τη στιγμή του τέλος της ζωής. Πώς μπορώ να αισθάνομαι όσο καλύτερα, όσο ελεύθερη μπορώ, όταν είναι η ώρα μου να φύγω; Πώς μπορώ να ξεφύγω από την πίεση της κοινωνίας ή την επιθυμία των αγαπημένων μου, και να βρω τον δικό μου τρόπο να αποδεχθώ την αρρώστια και, αν χρειαστεί, και τον θάνατο; Η ιστορία της Ελέν είναι ακριβώς αυτό.

Το ταξίδι της είναι, παρόλ’ αυτά, γεμάτο φως. Ήταν ξεκάθαρος στόχος εκ μέρους σας να κάνετε μια φωτεινή ταινία για ένα κάπως τραγικό θέμα;

Ναι. Στη Δύση, ο θάνατος πάντα σκιαγραφείται σαν κάτι τρομερό, σκοτεινό, δαιμονικό. Δεν το βλέπω έτσι. Για μένα, ο θάνατος δεν είναι κάτι το μακάβριο. Φυσικά, δεν αρνούμαι ότι για εμάς που μένουμε πίσω, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου είναι κάτι το φοβερά θλιβερό. Αλλά για το πρόσωπο που φεύγει, δε χρειάζεται να είναι. Δυστυχώς, στην κοινωνία μας, ο θάνατος έχει κακή φήμη. Και είναι κρίμα αυτό. Παρόλο που ξέρουμε ότι θα πεθάνουμε -το μόνο σίγουρο!- προσπαθούμε να αποφύγουμε το θέμα. Όμως, πρέπει να μιλάμε γι’ αυτό. Αν έχω έναν στόχο με αυτήν την ταινία, είναι οι θεατές να έχουν μετά την επιθυμία να συζητήσουν το θέμα αυτό με τους δικούς τους. Το τέλος της ζωής δεν πρέπει να είναι ταμπού.

Η Ελέν επιλέγει να πάει στη Νορβηγία. Γιατί σε αυτή τη χώρα;

Για το φως της. Στη Νορβηγία το καλοκαίρι δε νυχτώνει. Ο ήλιος δε δύει, δε χαμηλώνει. Είχα διαβάσει ένα βιβλίο που συγκέντρωνε μαρτυρίες από ανθρώπους που είχαν βρεθεί κοντά στον θάνατο. Όλοι μιλούσαν για ένα φως τη στιγμή που σχεδόν άφησαν πίσω τους τον κόσμο, για λευκές σκιές. Προσπάθησα λοιπόν να βρω ένα φως που να αποπνέει αυτή την απόκοσμη στιγμή. Ταυτόχρονα, όταν η Ελέν φτάνει στη Νορβηγία, το φως είναι τόσο δυνατό και πανταχού παρόν που κάπως σαν να της επιτίθεται, δεν την αφήνει να κοιμηθεί. Είναι μια εμπειρία που αρχικά έχει μια εχθρική, δυσάρεστη πτυχή. Η συνύπαρξή της με τη φύση, από την άλλη, εκφράζει ιδανικά το πόσο μεγαλύτερη είναι από εμάς η φύση, πόσο εντυπωσιακή και διαχρονική, πόσο αδιάφορη στα προβλήματά μας.

Τι μπορείτε να μας πείτε για την αρρώστια της Ελέν; Εμπεριέχει κάποιον συμβολισμό;

Η Ελέν πάσχει από μια σπάνια ασθένεια, την ιδιοπαθή πνευμονική ίωση. Οι πνεύμονες σκληραίνουν, γίνονται λιγότερο ελαστικοί, ώσπου δε δέχονται πια τον αέρα - και το άτομο δε μπορεί πια να αναπνεύσει. Δεν ξέρουμε πώς προκαλείται ή πώς μπορούμε να τη θεραπεύσουμε. Η μεταμόσχευση βοηθάει για λίγο, αλλά όχι πάντα. Η ασθένεια αυτή συμβολίζει τη ζωή της Ελέν: είναι μια νέα γυναίκα που δε μπόρεσε ποτέ να ζήσει τη ζωή που ήθελε. Δεν έχει μπορέσει να «αναπνεύσει» όπως θα ήθελε, ζούσε πάντα για τους άλλους. Όμως, το παράδοξο είναι ότι η ασθένεια αυτή θα της δώσει την ανεξαρτησία της. Παίρνοντας την απόφαση να φύγει, αρχίζει επιτέλους να αναπνέει. Γίνεται ο εαυτός της επιτέλους.

Η ιστορία έχει να κάνει και με το κεντρικό ζευγάρι. Θέλατε να αφηγηθείτε μια ιστορία αγάπης;

Ναι, είναι πολύ σημαντική αυτή η πτυχή της ταινίας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη αγάπης από το να αγαπάς αφήνοντας ταυτόχρονα τον άλλον ελεύθερο να φύγει. Ο Ματιέ, ο σύντροφός της, είναι για μένα ο ήρωας στο τέλος της ταινίας. Γιατί αφήνει την Ελέν να ζήσει το τέλος όπως το θέλει εκείνη. Ακόμη κι αν γι’ αυτόν είναι απαίσιο, μπορεί να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να πει «Έκανα αυτό που ήθελε εκείνη». Καταλαβαίνει ότι πρέπει να την αφήσει πίσω, να την αφήσει ελεύθερη. Αρχικά, το πολεμάει - συχνά οι άνθρωποι γύρω από έναν άρρωστο υποφέρουν περισσότερο από τον ίδιο τον άρρωστο, νομίζουν ότι ξέρουν τι προτιμάει, ζητούν και οι ίδιοι στήριξη και παρηγοριά. Όπως ακούγεται κάποια στιγμή στην ταινία, «οι ζωντανοί δε μπορούν να καταλάβουν τους νεκρούς».

Η Βίκι Κριπς δίνει μια φοβερά συγκινητική ερμηνεία. Πώς γνωριστήκατε;

Είμαστε γειτόνισσες, μένουμε δυο λεπτά η μία από την άλλη στο Βερολίνο. Γνωριζόμαστε σχεδόν δέκα χρόνια, οι κόρες μας είναι καλές φίλες. Συναντηθήκαμε μια μέρα σε ένα καφέ και μέσα σε μια ώρα τής είχα διηγηθεί όλη την ταινία. Έκλαιγε στο τέλος. Μου είπε ότι δε χρειαζόταν καν να διαβάσει το σενάριο, ότι ήθελε οπωσδήποτε να παίξει στην ταινία. Είναι εξαιρετική ηθοποιός. Έχει κάτι τόσο περίεργο και διαχρονικό. Ευαίσθητο αλλά και δυνατό. Είναι εδώ, αλλά και αλλού.

Η ταινία κουβαλάει κι ένα βαρύ φορτίο: είναι ο τελευταίος ρόλος του Γκασπάρ Ουλιέλ.

Ήταν φοβερό. Όταν το μάθαμε, ήμασταν στο Βερολίνο, τελειώναμε το μοντάζ. Νιώθαμε τόσο κοντά του εκείνη την περίοδο, ήμασταν όλη μέρα με την εικόνα του. Τη μέρα που πέθανε είχαμε ανταλλάξει μερικά ηχητικά μηνύματα. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ο Γκασπάρ είχε μοιραστεί το άγχος του ότι αισθανόταν ότι δεν είναι καλός στην ταινία. Ήταν τόσο τελειομανής! Του έστειλα ηχητικό ότι ήμουν τόσο χαρούμενη με την ταινία, με την ερμηνεία του, με τη χημεία του με τη Βίκι.

Τον σκέφτομαι συχνά. Σκέφτομαι πόσο χαρούμενος ήταν στα γυρίσματα. Λόγω της πανδημίας, ήταν μικρή η ομάδα που πήγε στη Νορβηγία. Ήμασταν σαν μια οικογένεια σε καραντίνα σε ένα μαγικό μέρος! Οπότε περνούσαμε όλη τη μέρα μαζί: πηγαίναμε για πεζοπορίες, για καγιάκ, τρώγαμε, κάναμε πρόβες, χορεύαμε. Ήταν τόσο διαφορετικός εκεί σε σχέση με τον Γκασπάρ που ήξερα από το Παρίσι. Νιώθαμε όλοι τόσο ζωντανοί σε αυτήν την τόσο έντονη συνθήκη. Ήταν πραγματικά υπέροχα.